Selasa, 24 Maret 2015

RELATORIU ESTAJIU IHA MSS NACIONAL DILI

KAPÍTULU II
APLIKASAUN PROGRAMA
 IHA FATIN ESTÁJIU
A.  Treinamentu                                                  
Tema:
Aos Pontos Focais de Finanças e Logística do MSS Nacionais, Regionais, Distritais e Institucionais sobre Procedimenetos Gerais em Plano de Execução Orçamento Geral do MSS de 2013
Objetivu Treinamentu
Partisipantes sira hetan Koñesimentu kona ba Prosedimentu no regras iha Planu Ezekusaun Orsamentu Jeral do Estado ba tinan 2013
B.  Içar Bandeira Nacional
Iha Ministério da Solidariedade Social (MSS) Nacional Dili, kada fulan ida dala ida sempre hasa’é Bandeira Nacional no baibain monu iha loron Segunda feira iha semana primeiru.
Iha Programa Içar Bandeira Nacional ne’e iha mos minutu silênsio hodi hanoin hikas no fó hondra ba Heróis sira ne’ebé fó sira nia aan no fakar ran hodi liberta rai doben ida ne’e.
C. Limpeza
Iha Ministério da Solidariedade Social (MSS) Nacional Dili iha mos programa Limpeza, kada fulan ida dala ida, no baibain monu iha loron Sexta feira iha semana primeiru.
Iha programa ne’e funsionario hotu-hotu sei hala’ó limpeza molok atu hala’ó sira nia servisu iha ida-idak ninia Direcção.
D.  Foto Kopy
Foto Kopy hanesan mesin Elektrónika ida ne’ebé ajuda ita atu Kopy Dokumentus ne’ebé mak ita Presiza, atu halo ba tahan rua ka liu, tuir ita nia presiza.
Lala’ók atu Foto Kopy mak hanesan tuir mai ne’e:
1.   Halakan Power no Loke Kopy
2.   Hili Energy Save
3.   Hili modelu Papel iha Tospeck Kopy
4.   Iha Opsaun rua (2) Papel Doubel (Double) ho Papel Normal
5.   Sé ita hili Papel Doubel Kopy ne’e sei bolak balik
6.   Sé ita hili Papel Normal, maka Kopy ne’e sei sai oin deit ka sorin deit
7.   Tuir mai hili ka Klik Start 
E.   Hamosu (tampilkan) fila fali file ne’ebé mak di hidden oleh Virus
Lala’ók atu tampil fila fali file ne’ebé mak di hidden oleh Virus mak hanesan tuir mai;
1.   Loke Run ka tekan síbolu (Windows + R) iha Keyboard
2.   Tampil kotak dialog Run ketik CMD ka bele mos ketik Command Prompt,
3.   Klik Ok ka bele mos tekan tombol Enter
4.   Mosu janela Command Prompt
5.   Ketik Drive ne’ebé mak ita nia file rai ba, Ezemplu iha Drive F, entaun ketik F: depois tekan Enter
6.   Sei mosu Drive ne’ebé mak ita ketik ona
7.   Ketik attrib –s –h /s /d depois tekan tombol Enter,
8.   Hein prosessu to’o ita nia File mosu fila fali
F.  Sharing File
Ø Wireless
Ho fasilidade Wifi, ita bele transfer Data husi Laptop ida ba Laptop seluk ho fasil no lalais, liu husi ne’e iha kelebihan husi fasilidades seluk, hanesan;
·         Ita la Presiza Média hanesan FlashDisk
·         Kopy File ho lalais, konforme Software Kopy ne’e
·         Prosessu Kopy dala ida deit, diretamente husi Laptop ba Laptop, la presiza liu husi FlashDisk
·         Bele Kopy File ho kapasidade bo’ot, Decíma Giga Byte
Tuir mai lala’ók atu transfer File husi Komputador no ba Komputador uzaWifi;
Antes atu Sharing Data, ba dala uluk ita tengki hatene ita nia Ip Address.
Lala’ók atu haree ita nia Ip Address mak hanesan tuir mai ne’e:
1.      Loke Command Prompt, Klik Run ka tekan síbolu (Windows+R) iha Keyboard
2.      Depois mosu kotak dialog Run no ketik CMD ka bele mos ketik Command Prompt
3.      Klik Ok
4.      Mosu kotak dialog CMD ka Command Prompt
5.      Ketik ipconfig depois tekan Enter
Ø  Sharing File Uza Wireless
Ba File ne’ebé mak atu transfer, File ne’e tengki hatama iha Folder ida nia laran, Depois;
1.      Klik tombol Mouse sorin los
2.      Hili Properties
3.      Hili Tab Sharing
4.      Hili Advanced Sharing
5.      Klik Yes
6.      Aktivu sinál ceklis iha Share this Folder
7.      Klik Permissions
8.      Klik full Control
9.      KLik Ok
10.  Klik Ok
11.  Klik Close
Ø  Sharing Printer Uza Wireless
Sharing Printer katak ita atu uza entre komputador rua ka liu ho Printer ida, Ezemplu ita iha Komputador 10 (sanulu), ita la presiza atu uza Printer 10 (sanulu) maibé, ita só uza Printer ida deit.
Lala’ók atu Sharing Printer mak hanesan:
1.      Loke Run ka tekan Síbolu (Windows+R) iha Keyboard
2.      Mosu janela Run
3.      Hatama númeru ip husi Komputador Server
4.      Klik Ok
5.      Depois loke file ne’ebé mak ita hakarak atu Print
6.      Klik file ka Office Button
7.      Klik Print
8.      Mosu janela Print
9.      HIli naran Printer ne’ebé mak ita uza
10.  Depois Klik Print
11.  Maka Prosessu Print sei la’ó
Ø  Share file Map Network Drive liu husi Wireless
Lala’ók atu Share Data Liu husi Map Network Drive Mak hanesan tuir mai:
1.    Loke Icon My Computer
2.    Hili Map Network Drive
3.    Mosu janela Map Network Drive
4.    Klik  Browse
5.    Mosu janela Browse for Folder
6.    Hili naran husi komputador ne’ebé mak atu Sharing, Ezemplu; 1-HP
7.    Tuir mai hili Folder ne’ebé mak atu Share
8.    Klik Ok
9.    Klik Finish
Ø  Sharing Remote Desktop Connection
Remote Desktop Connection ita uza atu mengedalikan ema seluk nia Desktop ne’ebé mak iha ligasaun iha jarinan ida.
Molok ita atu Sharing Remote Desktop Connection lala’ók primeiru mak ita tengki halo Remote Setting, lala’ók halo Remote setting mak hanesan tuir mai;
1.    Klik tombol Mouse sorin los iha icon My Computer
2.    Klik Propertis
3.    Hli Remote Setting
4.    Hili Remote
5.    Hili Allow Connection from Computers running version of  Remote Desktop (less secure)
6.    Klik Ok
7.    Tutup (taka) janela Remote Setting
Tuir mai maka ita foin bele Sharing Remote Desktop Connection.
Lala’ók Sharing  Remote Desktop Connection
a.    Klik Start
b.   All Program
c.    Accessories
d.   Remote Desktop Connection
e.    Hatama númeru ip husi Komputador ne’ebé maka atu Sharing
f.    Kliik Connect
g.    Mosu tan janela ida, hatama UserName ho Pasword
h.   Klik ok
i.     Mosu kotak dialog ida no Klik Yes
G. Teória Kona Ba Oinsá Atu Bolu Fali Dokumentus Ne’bé Mak Lakon Tiha Ona Ka Delete Tiha Ona husi Recycle Bin (Delete Permanente)
          Lala’ók atu bolu fila fali File ne’ebé mak hamoos (Delete) tiha ona husi Recycle Bin Uza Sofware Recuva.
          Karik dala ruma ita la finje atu hamoos (Delete) File ou finje maibé iha tempu ida ita Presiza fila fali File ne’e.
          Recycle Bin bersifat Provizoriu, signifika katak File ne’ebe mak ita hamoos (Delete) tiha ona husi My Computer bele bolu fila fali mai, maibé oinsá, karik File ne’ebé iha Recycle Bin nia laran ita hamoos (Delete) tiha ona? Ka hamoos (Delete) Permanente? Karik sei bele bolu fila fali hanesan semula?
Resposta:
Sim, sei bele, Ita bele bolu fila fali ho Aplikasaun Recuva
Tuir mai Lala’ók atu bolu fila fali File ne’ebé mak hamoos (Delete) tiha ona husi Recycle Bin:
1.    Download Sftware Recuva
2.    Install Recuva to’ó hotu
3.    Loke ou Jalankan Recuva
4.    Hili Drive ou fatin uluk File ne’e rai ba, Ezemplu; Drive D, Depois Klik Scan
5.   Karik  iha Data / File ne’ebé Delete ona maka sei mosu File sira ne’e nia naran
6.   Tau marka ka sinál iha File ne’ebé mak ita hakarak atu bolu fila fali
7.   Depois Klik Recover
8.   Maka  Data ne’ebé maka Delete tiha ona husi Recycle Bin sei fila fali ba Drive ou fatin ne’ebé uluk ita simpan ita nia file
9.   Finish / Hotu
H.  Software
Software mak hanesan Programasaun de Komputador ne’ebé ita utiliza hodi halo ita nia servisu.
Ø Install Microsoft Windows Xp
Lala’ók instalasaun Microsoft Windows Xp mak hanesan tuir mai ne’e;
1.      Primeiru vez ita tengki atur Bios atu nune’e prioridade Booting hahu hhusi CD ka DVD ROM,
Lala’ó’
a.       Tama ba System Bios ho lala’ók restart Komputador depois tekan-tekan Del, ou F1, ou bele mos F2. Hili menu Advanced settings depois buka “Boot Priority”
b.      Rubah pengaturan atu nune’e CD-ROM sai urutan primeiru no HDD (Harddisk) sai second priority
c.       Tekan F10 hodi save setting Bios ne’ebé ita setting tiha ona
2.      Depois Otomatikamente Komputador sei Restart, hein oitaon to’o mosu janela “Press Any Key to Boot From CD” 
3.      Tekan “ENTER” ka naran tombol ida maka prosessu instalasaun sei mengecek Hardware iha ita bo’ot nia Komputador, depois sei mosu “Windows SetUp”
4.      Depois file-file iha CD sei load ba iha Komputador, depois sei mosu “Welcome to SetUp”
5.      Tekan “ENTER” atu install Windows Xp, “R” atu repair Windows ne’ebé  ita pernah install tiha ona, “F3” atu sai husi Prosessu instalasaun, depois sei mosu (End User License Agreement”
6.      Tekan “F8” depois prosessu instalasaun sei buka no lé ita nia Partisi Harddisk, karik ita nia Harddisk ita seidauk pernah partisi maka sei mosu Drive C: deit sé ita bo’ot pernah Partisi tiha ona ita bo’ot nia Harddisk maka ita bo’ot nia Partisi Harddisk sei mosu hotu,
7.      Tekan “ENTER” langsung install Windows, “C” atu fahe ita nia Partisi Harddisk kapasidade Harddisk tuir ita nia presiza ho unidade MB, tuir mai sé ita hakarak halo Partisi tekan tombnol “C” maka sei mosu Dezeñu hanesan tuir mai
8.      Depois hakerek ka ketik kapasidade Harddisk ne’ebé ita atu halo, Ezemplu; ita nia Harddisk ho Kapasidade 80 GB, no ita hakarak atu fahe ba rua maka ita tengki hakerek 40000 tamba unidade Partisi MB,
Lisaun; 1 GB = 1000 MB
9.      Tekan “ENTER”
10.  Depois hili “Format the Partition Using the NTFS System (Quick)” ou “Format the Partition Using the NTFS File System (Quick)”depois “ENTER”
11.  Depois hatudu Pointer ba Pozisaun “Unpartitioned Space” depois tekan “C” maka sei mosu hanesan Dezeñu sebelumnya iha Dezeñu ne’ebé mak mosu hanesan Dezeñu sebelumnya hatudu sisa Partisi ne’ebé ita fahe ona, karik ita hakarak atu fahe Partisi rua deit maka ita langsung tekan tombol “ENTER” maibé sé ita hakarak atu Partisi tan maka lala’ók hanesan ho iha leten, ita só fahe tan deit sisa Partisi ne’ebé mak iha, depois de Partisi hotu bainhira ita tekan tombol”ENTER” hanesan explika ona iha leten maka sei mosu dezeñu hanesan iha leten depois de ne’e hatudu Pointer iha pozisaun C: Partition1 [New Raw], maibé baibain aktivu tiha ona iha pozisaun refere tekan tombol “ENTER” atu kontinua Prosessu instalasaun Windows, maka sei mosu prosessu Format
                                    Prosessu Format Hardisk Drive C:
5.      Depois de prosessu Format hotu, Windows sei menyalin File ba prosessu instalasaun, hanesan Dezeñu tuir mai
                             Prosessu Copy husi CD Master ba Harddisk
6.      Depois de prosessu penyalinan hotu, Otomátikamente Komputador sei restart hanesan Dezeñu iha kraik iha prosessu ne’e atu halais prosessu restar maka ita bele langsung tekan tombol “ENTER”
Restart Komputer
7.      Depois de ne’e sei mosu loading Windows ka Logo Windows XP hanesan Dezeñu tuir mai
                                                Logo Windows XP
8.      Tuir mai prosessu instalasaun sei la’ó hanesan Dezeñu tuir mai
                                    Prosessu Install Windows XP
9.      Hein prosessu to’o mosu Dezeñu kontinuasaun instalasaun hanesan tuir mai
                                    Pájina Setting Língua Rejional
10.  Klik “NEXT” mosu tan Dezeñu hanesan tuir mai
                                          Pájina Naran no Organizasaun
11.  Hatama (ketik) Naran no Organizasaun depois klik “NEXT” sei mosu Dezeñu hanesan tuir mai
                                    Pájina Rejistrasaun ka Serial Number
12.  Hatama Serial number depois klik “NEXT” tuir mai sei mosu Dezeñu administrator  hatama naran Komputador nian tuir ita nia hakrak, sé ita hakarak uza Pasword, konforme mos ita, hakarak atu tau Pasword saida depois klik “NEXT” maka sei mosu Dezeñu Date and Time Setting hanesan Dezeñu tuir mai
                                                       Zona tempu
13.  Hatama Setting Jam no Tanggal, determina mos Time Zone, depois klik “NEXT” maka prosessu instalasaun sei kontinua hanesan Dezeñu tuir mai
                                    Proses Install Kontinuasaun
14.  Hein to’o mosu Dezeñu hanesan tuir mai
                    Pájina Setting Network
15.  Tuir mai sei mosu layar Work group or Computer Domain, hanesan Dezeñu tuir mai
                                                Hili Koneksaun Domain
16.  Sé ita nia Komputador tersambung ho domain maka hatama naran Domain, maibé sé ita nia komputador Stand alone maka hili radio button ne’ebé mak iha leten liu, depois tekan “NEXT”
17.  Tuir mai sei mosu Display Setting hanesan Dezeñu tuir mai, depois klik Ok
                                                     Adjust Screen
18.  Depois Windows sei mendeteksi tampilan Optimal husi PC, hanesan Dezeñu tuir mai, depois klik Ok
                                         Setting Rezolusaun Monitor
19.  Prosessu instalasaun besik hotu ona, tuir mai sei mosu loading jendela Windows hanesan Dezeñu tuir mai
                                         Dezeñu Logo Windows XP
20.  Tuir mai sei mosu jenela Windows primeiru vez hanesan Dezeñu tuir mai, depois klik “NEXT”
                                        Dezeñu Windows Primeiru Vez
21.  Tuir mai sei mosu layar “Help Protect Your PC” hanesan Dezeñu tuir mai, hili “Not Right Now” depois klik “NEXT”
                                        Dezeñu Help Protect Your PC
22.  Depois Komputador sei mengecek koneksi ba Internet, hanesan Dezeñu iha tuir mai, hili No, depois klik “NEXT”
                                        Dezeñu Koneksaun ba Internet
23.  Depois sei mosu janela aktivasaun Windows, depois klik tombol “NEXT”
24.  Depois de ne’e sei mosu tan tampilan ida kontinua ho klik tombol “NEXT”
25.  Prosessu instalasaun Windows hotu, depois sei mosu Dezeñu hanesan tuir mai, depois klik “FINISH” maka prosessu instalasaun hotu ona (Susessu)
26.  Hotu ona, maka sei mosu janela “Welcome” Alias Selamat Datang hanesan Dezeñu tuir mai   
 
Ø Intall Microsoft Office 2007
Microsoft Office hanesan Paket Programasaun Aplikasaun ida ne’ebé ita uza hodi hala’ó ita nia servisu.
Lala’ók Instalasaun Ms. Office 2007 mak hanesan tuir mai;
1.      Loke Folder (Pasta) ne’ebé ita rai Software Ms. Office 2007
2.      Klik icon SetUP hanesan Dezeñu iha okos
3.      Depois mosu janela hanesan iha okos
4.      Iha janela ne’e hatama Product Key dpois klik Continue hanesan Dezeñu tir mai
5.      Depois ita sei hili Paket instalasaun iha Ms. Office 2007 ne’e mak atu intall. Hili install Now (atu install Paket Aplikasaun hotu iha Ms. Office 2007) ou Costumize (atu hili aplikasaun ida husi Paket aplikasaun Ms. Office 2007)
6.      Depois Prosessu instalasaun sei la’ó, hein oitoan iha Prosessu instalasaun ne’e, hanesan Dezeñu iha tir mai
7.      Prosessu instalasaun hotu
8.      Klik Close atu remata prosessu instalasaun.
KAPÍTULU III
LIA KOTUN
A.  Rezumu kona ba Jornada no Relatóriu
Bazeia ba Esplikasaun iha leten, hau foti Rezumu ikus mak hanesan tuir mai ne’e;
1.    Husi Estájiu mak atu atinji Objetivu prosessu aprendisajen iha área Edukasaun liu-liu iha Escola Técnica Professional Grupo de Tecnologia e Indústria (ETP-GTI) Becora, espesialidade iha área Informátika ne’ebé hau aprende ba
2.    Estájiu hanesan Aktividades ida ne’ebé hala’ó hodi realiza ka Aplika ami nia koñesimentu ne’ebé ami hetan iha Prosessu Aprendisajen
3.    Bele hetan Experiêsia no koñesimentu di’ak liu tan kona ba knaar ka servisu ema Técniku nian
4.    Husi Estájiu mos ami bele hetan Experiêsia servisu oitoan husi Instituisaun ne’ebé ami hala’ó ami nia Estájiu ba
B.  Lia Menon
       Relatóriu ne’e hau forma ho kapasidade ne’ebé mak hau iha i ho Língua ne’ebé mak minímu liu, karik iha lia fuan balu ne’ebé la kompleitu (falta) ka la monu ba Professor no kolega sira nia laran, ho haraik-aan hakerek na’ín husu ita bo’ot sira nia komprensaun no kolabrasaun atu halo kompleitu liu tan.
Ikus liu hau Estudante ETP-GTI Becora 3­­­0 ano husi Departamentu Informátika ne’ebé mak durante ne’e hala’ó hau nia Estájiu iha Ministério da Solidariedade Social (MSS) Nacional Dili, hakarak fó hela lia menon ba responsavel da Eskola Técnico Professional Grupo de Tecnologia e Indústria (ETP-GTI) Becora katak, husu ba responsavel da Eskola ida ne’e atu kontinua nafatin hala’ó programa Estájiu ne’e ba iha Estudante 30  ano sira iha tinan oin mai, wainhira Estudante sira atu remata sira nia Estudu husi Eskola ida ne’e. Tanba liu husi Estájiu ne’e Estudante sira bele hetan Experiêsia no Koñesimentu kle’an liu tan kona ba Ciêsia ne’ebé mak Estudante sira hetan iha Prosessu aprendisajen, molok Estudante sira hakat ba kontinua aprende iha nível tuir mai no liu husi programa Estájiu ne’e Estudante sira bele hatene no iha koñesimentu kona ba knaar ka servisu ema Técniku nian.
C.  Anexo Programa Diária nian
Alem de hau forma relaóriu ne’e, iha mos legalizasaun ka Anexo Programa Diária nian hanesan tuir mai;
Motto:
HASORU DEZAFIUS HO DOMIN NO PASIÊSIA,
MAKA ITA NIA MEHI SEI SAI REALIDADE

Tidak ada komentar:

Posting Komentar